Σε αυτό το έργο, τρείς εκπαιδευτικοί/ερευνητικοί φορείς α) η Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, β) το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας, Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, γ) το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ, Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας,συνεργάζονται με τέσσερεις ιδιωτικές εταιρείες α) PHARMAGNOSE, β) RHODOLAND, γ) AGROCHEMICALS και δ) Ινστιτούτο Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας, ώστε να συσταθεί μια διεπιστημονική ομάδα για την εγκατάσταση ενός συστήματος για την άμεση και αξιόπιστη διάγνωση φυτοπαθογόνων στελεχών της οικογένειας Xanthomonadaceae. Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει κυρίως μικροοργανισμούς που σχετίζονται με ασθένειες αδροβακτηριώσεων των φυτών με έναν μικρό μόνο αριθμό από αυτούς να εμπλέκονται σε ασθένειες του ανθρώπου. Μεταξύ των τουλάχιστον 14 γνωστών γενών (NCBI taxonomy) βρίσκονται αρκετά είδη του γένους Xanthomonas spp., καθώς και το είδος Xylella fastidiosa. Αυτά είναι μερικά από τα πιο καταστροφικά φυτικά παθογόνα, που δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν επισιτιστικά προβλήματα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Πολλά από τα παθογόνα της οικογένειας είναι καταχωρημένα σαν οργανισμοί καραντίνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η μελέτη τους είναι εξαιρετικά σημαντική. Λόγω τις σοβαρότητας των ασθενειών της οικογένειας Xanthomonadaceae, και για την προστασία του φυτικού κεφαλαίου της Ελλάδας, είναι επιτακτική η ανάγκη για την εύρεση ενός συστήματος έγκαιρης και αξιόπιστης διάγνωσης των παθογόνων αυτών.

   Ο σημαντικότερος τρόπος διάδοσης μιας νέας ασθένειας είναι η εισαγωγή μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού από το εξωτερικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν αναλογιστεί κανείς ότι ένα από τα σημαντικότερα παθογόνα της οικογένειας, το παθογόνο καραντίνας Xylella fastidiosa που προσβάλει έναν μεγάλο αριθμό ξενιστών όπως η ελιά, το αμπέλι, τα εσπεριδοειδή και πολλά καλλωπιστικά, έχει ήδη εγκατασταθεί στη γειτονική Ιταλία. Το γεγονός αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο μεταφοράς του παθογόνου στην χώρα μας, με ανυπολόγιστες συνέπειες κυρίως στην παραγωγή ελαιολάδου και εν γένει στην καλλιέργεια της ελιάς. Με το παρόν έργο προτείνουμε την ανάπτυξη και αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την γρήγορη και στοχευμένη ανίχνευση και ταυτοποίηση παθογόνων (καραντίνας) της οικογένειας Xanthomonadaceae ακόμα και σε μη συμπτωματικούς φυτικούς ιστούς. Προτείνουμε καταρχήν την κατασκευή ενός συστήματος ταχείας διάγνωσης παθογόνων του ξηλώματος των φυτών το οποίο θα μπορεί να εγκατασταθεί στα σημεία εισόδου της χώρας (π.χ. τελωνεία) και θα είναι σε θέση, αξιοποιώντας οπτοακουστική τεχνολογία, να διακρίνει εάν το διακινούμενο πολλαπλασιαστικό υλικό φέρει μόλυνση από κάποιο παθογόνο καραντίνας.Επιπρόσθετα, προτείνουμε την ανάπτυξη μικρό-συστοιχιών (micro-arrays «XanthoArray») για την άμεση ανίχνευση και ταυτοποίηση παθογόνων βακτηρίων της οικογένειας Xanthomonadaceae, κάνοντας χρήση μόνο μικροποσότητας των ιστών του διακινούμενου πολλαπλασιαστικού υλικού. Με την χρήση του XanthoArray θα καταστεί δυνατή και η πιστοποίηση των αποτελεσμάτων από την καινοφανή τεχνολογία της προηγούμενης παραγράφου.

    Η εφαρμογή βιοπληροφορικής ανάλυσης γονιδιωμάτων των παθογόνων της οικογένειας Xanthomonadaceae θα οδηγήσει στον σχεδιασμό ολιγονουκλεοτιδικών ανιχνευτών οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία της μικροσυστοιχίας. Παράλληλα, προτείνεται η μελέτη συγκεκριμένων φυτικών παρασκευασμάτων για τον έλεγχο των παθογόνων της οικογένειας Xanthomonadaceae. Πιο συγκεκριμένα, έχουμε στα χέρια μας προκαταρκτικά δεδομένα που δείχνουν ότι φυτικά παρασκευάσματα από ελιά και αμπέλι είναι σε θέση να αναστείλουν παθογόνα του γένους Xanthomonas spp. σε in-vivo και in-vitro πειράματα. Σκοπός μας είναι η επέκταση του ελέγχου σε μεγαλύτερο εύρος παθογόνων ώστε να περιλάβουμε περισσότερα είδη της οικογένειας Xanthomonadaceae. Η χρηματοδότηση αυτής της πρότασης θα εξυπηρετήσει όλους τους σκοπούς της Δράσης όπως αυτές παρουσιάζονται στην πρόσκληση: α) το έργο είναι φιλόδοξο, υιοθετεί καινοτόμες αρχές και προσεγγίσεις και εκτείνεται πέραν της τρέχουσας τεχνολογικής στάθμισης, γ) δημιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης, δ) ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των εμπλεκόμενων ιδιωτικών φορέων αξιοποιώντας τα αποτελέσματα του έργου και άρα συνεισφέρουν στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας σε εθνικό ή/ και ευρωπαϊκό ή/ και διεθνές επίπεδο και ε) θα βοηθήσουν τους εμπλεκόμενους Ερευνητές να συνεχίσουν την έρευνα τους στο πεδίο της ασφάλειας της Αγροδιατροφής.